Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1 Mart'ta Resmi Gazete'de yayınlanmasının ardından kamuoyunda bazı kesimler, zeytin ağaçların tamamının kesileceğine dair bir algı oluşturmaya çalıştı. Yönetmelikte belirtilen "zaruri halde zeytin ağaçlarının taşınması" hususu göz ardı edilerek ağaçların kesileceğine dair algı kısa sürede yayıldı. Yönetmeliğin yayınlandığı gün oluşan yanlış algıyı ortadan kaldırmak için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, "Zeytin ağaçların kesilmesi söz konusu değil. İhtiyaç halinde taşınacak" şeklinde bir açıklama yaptı.
Zeytin ağaçlarının taşınması Türkiye'de ilk defa yapılmayacak. Halihazırda Muğla'daki santrallerinin sahalarında yıllar önce yapılmış başarılı uygulamalar söz konusu. Ülkenin ihtiyaç duyduğu yerli enerji üretimi için yerin altındaki kömürü ekonomiye kazandıran santraller, yerin üstüne de unutmadan sahadaki zeytin ağaçlarından taşınması gerekenleri başka bir alana uzmanlar eşliğinde taşıdı. Yüzde 90'ın üzerinde tutan zeytin ağaçları meyve vermeye devam etti.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, açıklamaya rağmen bir kesimin bilerek ya da bilmeden konuyu çarptırdığını söyledi. AK Parti hükümetinin son 20 yılda zeytin ağacı varlığını 101 milyondan 190 milyonun üstüne çıkardığının altını çizen Bakan Dönmez, "Bu düzenleme sadece elektrik üretim santrallerimizi kapsıyor. Burada maden sahasının üstüne zeytinlik alan denk gelirse tarım il ve ilçe müdürlükleri o sahada gelip inceleme yapacak. Taşınmasının dışında bir alternatif var mı yok mu diye. Tarım ve Orman Bakanlığının denetiminde ve gözetiminde olacak. Zaruret hali söz konusu ise taşınma yapılacak. Zeytin ağaçlarının kesilmesi kesinlikle söz konusu değil" dedi.
Bakan Dönmez, Batı Anadolu'daki pilot uygulamaların başarılı olduğunu belirterek, "Vatandaşlarımız bu konuda kesinlikle endişelenmesinler. Şeffaf bir şekilde yapacağız. Hepsinin kayıtları alınacak. Nereye taşıdığımızı da göstereceğiz. Oradaki faaliyetler bittikten sonra biz oraya yeniden zeytin ağacı dikeceğiz" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin en eski elektrik üretim noktaları olan santraller ise, Muğla'nın önemli bir enerji kaynağı olarak dikkati çekiyor. Santralde yılda 650 milyon metreküp doğalgaza eşdeğer elektrik üretimi gerçekleşiyor. Yaklaşık 40 yıldır elektrik üretilen santralde kömür madenlerinin üzerinde bulunan zeytin ağaçları zamanında başka bölgelere taşındı. Yatağan Termik Enerji Üretim AŞ Maden Kıdemli Müdürü Murat Ünsal, daha önceden uygulanan zeytin ağaçlarının taşınmasına ilişkin detayları paylaştı. Zeytin ağaçlarının bereketli ve değerli olduğunu ifade eden Ünsal, "Biz de bu ağaçlara aynı özen ve ihtimamla yaklaşıyoruz. Uzmanlar eşliğinde yerinde budaması yapıldıktan sonra dikkatle kök güvenliğini sağlayıp yerlerinden alıyoruz ve yeni yerlerine taşıyoruz. Bu bölge gerek yeraltı gerek yerüstü zenginlikleri açısından çok bereketli bir coğrafya. Biz ne yeraltı ne yerüstü zenginliklerimizden vazgeçiyoruz" değerlendirmesini yaptı.
Yeniköy Kemerköy Enerji Genel Müdürü Mesut Serhat Dinç ise Yeniköy ve Kemerköy santrallerinde üretilen enerji ile yaklaşık 1,3 milyar metreküplük doğal gaz ithalatının önüne geçildiğini aktardı. Zeytin ağaçlarının taşınmasının başarılı örneklerine imza attıklarının altını çizen Dinç, "Buradaki başarı oranımız yaklaşık yüzde 99'un üzerinde. Ayrıca kendi maden sahamızda da yaklaşık 22 bin 100 zeytin ağacının bakımını gerçekleştiriyoruz" ifadelerini kullandı.
Maden sahalarında üretimi tamamlanan bölgelerin yeniden ağaçlandırıldığına, bunun yasal bir zorunluluk olduğuna işaret eden Dinç, "Yeni zeytin ağaçları ekildiği gibi bölgenin ihtiyacı olan akasya, lavanta, fıstık çamı gibi ağaçlarla da bölge zenginleştiriliyor" diye konuştu.
Ruhsatlı maden sahalarından alınan zeytin ağaçları da bölge çiftçisine veriliyor. Muğlalı Çiftçi Ertaş Avcı da bu şekilde arazisini zeytin ağaçlarıyla yeşertenlerden biri. Taşınan zeytin ağaçlarının bulunduğu bahçede açıklamalarda bulunan Avcı, "Tüm ağaçları ben 2018'de taşıdım. Toplamda 400 zeytin ağacı. Bunların bakımlarını yaptıktan sonra 375 tanesi tuttu. Ayrıca Yeniköy bölgesinde bulunan 600 zeytin ağacını da bir kısmını Bodrum'a bir kısmını da Yatağan'a taşıdık. Onların da 550 tanesi tuttu" dedi.
Değişen yönetmelikle ilgili olarak Avcı, "Burada zeytine verilen önem var. Zeytinler alınıp başka bölgelere taşınacak ve daha sonra orada tekrar yeşertilecek. En fazla 2-3 yıl bir zeytin verme kaybı yaşansa da tekrar milli servetimize kazandırılmış oluyor" dedi.
Kaynak: İHA
