Fethiye’de doğup büyüyen ve Türk basın tarihinde unutulmaz izler bırakan Yunus Nadi Abalıoğlu anısına yaptırılan parkın ve anıtın açılış töreni gerçekleştirildi. Törene, Fethiye Belediye Başkanı Alim Karaca, Cumhuriyet Vakfı Başkanı, Cumhuriyet Gazetesi imtiyaz sahibi Alev Coşkun, CHP İlçe Başkanı Mustafa Koyuncu, CHP eski dönem Bursa milletvekili, Dr. Ceyhun İrgil, Cumhuriyet gazetesi yazarları Işık Kansu, Miyase İlknur, STK başkan ve temsilcileri, muhtarlar ile çok sayıda vatandaş katılım sağladı.
"ŞUBAT AYINDA BAŞLADIK VE FETHİYE’MİZE KAZANDIRDIK"
Programda konuşma yapan Yunus Nadi anıtının mimarı, heykeltıraş Onur Fırat Fen, heykelin yapılış süreciyle ilgili bilgiler verdi. böyle güzel bir anıtı ilçeye kazandırmasından dolayı Fethiye Belediye Başkanı Alim Karaca’ya teşekkür eden Onur Fırat Fen, "Şubat ayında başladık ve güzel bir anıtı Fethiye’mize kazandırdık" ifadelerini kullandı.
"BENİ CUMHURİYET GAZETESİ OKUTTU"
Mimar Ahmet Karaören de "Bizim hayatımızın en büyük parçası Cumhuriyet Gazetesi. Beni Cumhuriyet Gazetesi okuttu. Benim için Fethiye ve Cumhuriyet çok değerli" diye konuştu.
YUNUS NADİ’YE FETHİYELİLERDEN VEFA ÖRNEĞİ
Ayrıca konuşmasına "Fethiye’nin çalışkan başkanı" diyerek başlayan Cumhuriyet Gazetesi İmtiyaz Sahibi ve Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun, Alim Karaca’yı vefalı davranışından dolayı tebrik etti. Coşkun, "Ben bir soru sormak istiyorum. Bu parkın, sanat evinin ve Yunus Nadi anıtının temel anlamı nedir? Bana göre Fethiyeli, Kuvayi Milliyeci Yunus Nadi’ye, Fethiyelilerin vefasıdır. Bu vefanın gerçekleşmesinde emeği olan başta başkanımıza ve tüm emek verenlere Cumhuriyet Gazetesi adına teşekkür ederim" diye belirtti. Alev Coşkun konuşmasını Yunus Nadi’nin hayatı hakkında bilgiler vererek sürdürdü.
<blockquote class="twitter-tweet"><p lang="tr" dir="ltr">Türk basınının ve kurtuluş mücadelemizin simge isimlerinden, Fethiyeli hemşehrimiz Yunus Nadi Abalıoğlu’nun anısını yaşatmak amacıyla yaptırdığımız parkın ve anıtın açılışını bugün Cumhuriyet Gazetesi ve Yenigün Gazetesi’nin birbirinden değerli temsilcileri, seçkin misafirlerimiz… <a href="https://t.co/5kJmO5J8dy">pic.twitter.com/5kJmO5J8dy</a></p>— Alim Karaca (@alimkaraca48) <a href="https://twitter.com/alimkaraca48/status/1842938774377939431?ref_src=twsrc%5Etfw">October 6, 2024</a></blockquote> <script async src="https://platform.twitter.com/widgets.js" charset="utf-8"></script>
BAŞKAN KARACA: CUMHURİYET GAZETESİ’NN KURUCUSU FETHİYELİ YUNUS NADİ ABALIOĞU İLE GURUR DUYUYORUZ
Fethiye Belediye Başkanı Alim Karaca buradaki konuşmasına ölüm yıldönümünde Türkiye'nin ilk kadın ilahiyatçısı ve akademisyeni Bahriye Üçok’u anarak başladı. Belediye Başkanı Karaca, "Bugün, hayatları boyunca zorluklar yaşamış, baskılara uğramış Cumhuriyet Gazetesi ailesiyle birlikte olmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Milli mücadelede Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında olan, Cumhuriyet Gazetesi’nin kurucusu Fethiyeli Yunus Nadi Abalıoğu ile gurur duyuyoruz. Bu güzel coğrafyada, onların anısını yaşatmaya devam edeceğiz. Cumhuriyetini, vatanını seven bir yörük evladı olarak, Cumhuriyetin değerlerine sahip çıkmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.
PLAKET TAKDİMİ
Öte yandan Yunus Nadi Abalıoğlu’nun doğduğu Seydiler Mahallesi'nin muhtarı Mehmet Güven tarafından Başkan Karaca’ya vefalı davranışından dolayı teşekkür plaketi takdim edildi. Güven’in takdim ettiği plakette, "Mahallemizde doğmuş ve ülkemizin büyük değerlerinden biri olmuş Yunus Nadi Abalıoğlu isminin yaşatılması için yaptığınız çalışmalardan dolayı teşekkür eder, bundan sonraki çalışmalarınızda başarılar dilerim" ifadeleri yer aldı.
"CUMHURİYET FETHİYE'DE DOĞDU" PANELİNE YOĞUN KATILIM
Yunus Nadi Parkı açılış töreninin ardından, Fethiye Belediyesi Kültür Merkezi'nde, "Cumhuriyet Fethiye'de Doğdu" paneli yapıldı. Cumhuriyet Vakfı Başkanı, Cumhuriyet Gazetesi İmtiyaz Sahibi Alev Coşkun, Cumhuriyet Vakfı Genel Sekreteri ve Yazar Işık Kansu ile Yazar Mine Kırıkkanat’ın katıldığı panelin moderatörlüğünü aslen Fethiyeli olan, Bursa eski milletvekili, Dr. Ceyhun İrgil üstlendi.
YUNUS NADİ KİMDİR?
Fethiye’de doğup büyüyen, cumhuriyetin kuruluş sürecinde daima Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında yer alan Yunus Nadi Abalıoğlu (1879-1945), Kurtuluş Savaşı'nın önde gelen isimlerinden olmasının yanı sıra, fikir babası olduğu Anadolu Ajansı (AA) aracılığıyla milli mücadelenin yurda yayılmasında da etkin rol oynamıştı.
İlköğrenimini Rodos İbtidai Mektebi’nde (Süleymaniye Mektebi) tamamlayan Yunus Nadi, Süleymaniye Medresesi’ndeki eğitimini tamamladıktan sonra İstanbul’a gelerek, öğrenim hayatına Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) ve Hukuk Fakültesi’nde devam etti.
Hükümet aleyhtarı bir cemiyetle ilgisi olduğu gerekçesiyle 1901 yılında üç yıl hapse mahkûm edilerek Midilli adasına gönderilen Yunus Nadi, cezasını tamamladıktan sonra İstanbul’a döndü.
1909 yılında Selanik’e giderek, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin yayın organı “Rumeli” gazetesinde başyazar olan Nadi, Balkan Savaşı’nın patlak vermesiyle İstanbul’a döndü. Yunus Nadi, Nisan-Ağustos 1912 döneminde Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Aydın milletvekilliği yaptı. Bu dönemde aynı zamanda Tasvir-i Efkâr gazetesinde başyazılar yazdı ve yazı işlerini yönetti.
İttihat ve Terakki’nin desteklediği, üyelerinin çoğunluğu gazetecilerden oluşan Neşr-i Vesaik (Vesikaların Yayınlanması) Cemiyeti’nin aktif mensuplarından biri olan Nadi'nin buradaki propaganda çalışmaları II. Balkan Savaşı esnasında Edirne’nin geri alınmasında etkili oldu.
MUSTAFA KEMAL İLE YAKINLIĞI
Mustafa Kemal Paşa Sofya’da Askeri Ataşe iken onunla görüşmeye başlayan Yunus Nadi, Mustafa Kemal Paşa’nın ülkenin durumu hakkında kendisine yazmış olduğu mektupları “çelik kalemle yazılmış çelik fikirler” tabiriyle “Tasvir-i Efkâr” gazetesinde yayımladı. Böylece Nadi'nin Mustafa Kemal ile başlayan bu yakınlığı Milli Mücadele döneminde giderek arttı.
SON OSMANLI MECLİSİ’NE İZMİR MİLLETVEKİLİ OLARAK GİRDİ
Gazeteciliğinin yanında, son Osmanlı Meclisi’ne İzmir milletvekili olarak giren Yunus Nadi, 1918 yılında Yeni Gün Gazetesi’ni kurdu. Yunus Nadi, Yeni Gün Gazetesi Milli Mücadele’yi desteklediği için sık sık kapatılıp çeşitli baskılara uğrayınca, matbaasını ve bürosunu Ankara’ya taşıyarak Milli Mücadele saflarına katıldı.
23 Nisan 1920’de açılan TBMM’de İzmir milletvekili olarak yer alan Yunus Nadi, Ankara’da 9 Ağustos 1920’den itibaren çıkarmaya başladığı “Anadolu’da Yeni Gün” gazetesiyle Milli Mücadele fikrinin yurda yayılmasında etkili oldu.
ANADOLU AJANSININ KURUCUSU
Yunus Nadi, Milli Mücadeleyi desteklemek ve halkı milli davaya ilişkin gelişmelerden haberdar etmek amacıyla Halide Edip (Adıvar) ile birlikte 6 Nisan 1920’de Anadolu Ajansını kurdu. Yunus Nadi Abalıoğlu, 29 Ekim 1923 günü, İzmir milletvekili ve “Anayasa Komisyonu Başkanı” sıfatıyla Cumhuriyetin ilanını dünyaya duyuran anayasa değişikliğini Meclis kürsüsünde okuyan kişidir.
“Anadolu’da Yeni Gün” Gazetesini 1924 yılına kadar çıkartan Nadi, 7 Mayıs 1924’te “Cumhuriyet” gazetesini kurdu ve 1945 yılına kadar gazetenin başyazarlık görevini bizzat yürüttü.
Cumhuriyet gazetesi kısa zamanda dönemin en önemli gazetesi haline geldi. Yunus Nadi, 1924 yılından itibaren 1943 yılına kadar Muğla milletvekili olarak TBMM’de yer aldı, 1945 yılında tedavi amacıyla gittiği Cenevre’de hayatını kaybetti.