Yeni Doğan Akdeniz Keşiş Foku Görüntülendi: Türün Geleceği İçin Umut Verici Gelişme
22 Mart Dünya Fok Günü dolayısıyla Akdeniz Koruma Derneği (AKD), nesli tehlike altındaki Akdeniz keşiş foklarının izlenmesine yönelik çalışmalar kapsamında, bir mağarada kaydedilen yeni doğan fok görüntüsünü paylaştı.
Türkiye kıyılarında genellikle Ekim-Kasım aylarında doğum yaptığı bilinen Akdeniz keşiş fokuna ait yeni görüntüler, 2024 yılının Kasım ayında AKD tarafından kaydedildi. Görüntülerde, sağlıklı bir dişi yavru fok ile yetişkin annesi yer alıyor. Bu kayıtlar, AKD'nin 2017 yılından beri izleme çalışmaları yürüttüğü Gökova Körfezi’ndeki bir kıyı mağarasında elde edildi.
2016 Yılından Beri Devam Eden Koruma Çalışmaları
Dünya genelinde yaklaşık bin bireyin kaldığı tahmin edilen Akdeniz keşiş foku (Monachus monachus), Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği’nin (IUCN) Kırmızı Listesi'nde küresel ölçekte "Hassas" (Vulnerable - VU) kategorisinde yer alırken, Doğu Akdeniz’de ise "Nesli Tehlike Altında" (Endangered - EN) olarak sınıflandırılmaktadır. Akdeniz Koruma Derneği, 2016 yılında Muğla'daki Gökova Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde Akdeniz keşiş foklarını izleme ve koruma çalışmalarına başlamıştır.
Bakanlıkların Desteğiyle İzleme Çalışmaları Sürüyor
2019 itibarıyla Foça, Fethiye-Göcek, Datça-Bozburun ve Kaş-Kekova Özel Çevre Koruma Bölgeleri'nde yürütülen çalışmalarla, fokların yıl boyunca hangi kıyı mağaralarını üreme ve dinlenme amacıyla kullandıkları belirlenmeye çalışılıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın desteğiyle yürütülen izleme çalışmaları, türün korunması için kritik veriler sağlıyor. Elde edilen bilgiler, kamu kurumlarına raporlanarak gerekli koruma önlemlerinin alınmasına katkı sunuyor. Dernek ayrıca öğrencilere ve yerel halka yönelik farkındalık programları düzenleyerek ekosistem bilincini artırmayı hedefliyor.
Türü Tehdit Eden Faktörler
Akdeniz keşiş fokunun yaşam alanlarını tehdit eden en önemli unsurlar arasında kıyı şeridindeki kontrolsüz yapılaşma nedeniyle habitat kaybı, insan baskısı nedeniyle mağaraların terk edilmesi, balıkçılarla yaşanan olumsuz etkileşimler, aşırı avlanma sonucu besin kaynaklarının azalması ve deniz kirliliği yer alıyor. Ayrıca salgın hastalıklar, toksik alg patlamaları, mağaraların çökmesi gibi doğal faktörler de türün geleceğini tehdit eden unsurlar arasında bulunuyor.
Bu sebeplerle, Dernek tarafından kaydedilen yeni doğan fok görüntüsü, Akdeniz keşiş fokunun neslinin devamı açısından kritik bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Bakmadan Geçme





