Türkiye otomotiv pazarında yeni bir tarihi rekor sinyali geldi. Son iki yıldır ÖTV matrah güncellemesi yapılmaması ve krediye erişimde yaşanan zorluklara rağmen, satışların hem aralık ayı bazında hem de yıl sonunda rekor tazelemesi bekleniyor. Sektör MB’nin faiz indirimi sonrası taşıt kredi kanallarının açılmasına paralel, 2025’te de hareketli bir yıl bekliyor. Öte yandan, geçen hafta yayımlanan ÖTV muafiyetli araçlara yönelik yeni düzenlemenin, ithal markaları zorlaması, yerli payını ise artırması bekleniyor.
Aralık 2023’te yıllık bazda yaklaşık yüzde 38 artışla 158,7 bin adet otomobil ve hafif ticari araç satılmış, böylece tüm zamanların aralık ayı rekoru kırılmıştı. 2023 toplamında da 1 milyon 232 bin adetle en iyi yıllık satış yapılmıştı. Bu ay pazarın çok daha hareketli olduğunu ifade eden sektör temsilcileri, aralık sonunda otomobil ve hafif ticari araç satışlarının 165 bin ila 175 bin arasında olabileceğine işaret etti. Bu tahminler gerçekleşirse, otomotivciler geçen yılki tarihi rekoru yenilemiş olacak. Sektör temsilcileri, Türkiye otomotiv pazarının artık 1 milyon adet bandına oturduğu konusunda hemfikir. 2025’te de bu barajın aşılacağına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. Sektör temsilcilerine göre, 2025’te otomotiv piyasasını etkileyecek en önemli faktörlerden biri, faiz indirimi olacak.
SATIŞLARA İLAÇ ETKİSİ
Ekonomim'den Aysel Yücel'in haberine göre; banka yöneticileri, Merkez Bankası’nın (MB) geçen hafta 250 baz puan indirime giderek, politika faizini yüzde 47,5'e çekmesinin ardından bankaların da hızlıca hem taşıt hem de konut kredisini aşağı çekeceğini ifade etti. Görüşlerini aldığımız Türkiye’nin önde gelen bankalarından birinin yöneticisi, taşıt kredilerinin önümüzdeki günlerde 25 ila 30 baz puan ineceği görüşünde. Bu oranı önemli biri adım olarak değerlendiren banka yöneticisi, “Taşıt kredi faizlerinin inmesi, satışlara ilaç gibi gelir. Tüketici şu anda en ulaşılabilir yatırım aracına yöneliyor. Kredi faiz oranlarının düşmesinin, özellikle de düşük fiyatlı araçlara ve milli otomobil Togg’a etkisi olur” diye konuştu.
Skoda Genel Müdürü Zafer Başar, uygun koşullardaki kredinin her zaman satışları tetiklediğini ifade etti. Honda Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer de faiz indiriminin otomotiv satışlarına etkisine yönelik, “Mutlaka etkisi olacaktır ancak sınırlı ve küçük bir etkiden bahsedebiliriz” dedi. OYDER Genel Sekreteri Nebi Erbaş, ilk etapta kısıtlı etki yapsa da birkaç ay sonra faiz indiriminin daha olumlu etki yapmasını beklediklerini ifade etti.
MARKALAR STOK ERİTMEK İSTİYOR
Nissan, Renault, Dacia, Fiat, Peugeot, Opel ve Citroen bayiliğini yapan Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, aralık ayında pazarın beklentilerin de üzerinde hareketli olduğuna dikkat çekti. Gülan aralıkta pazarın hareketli olmasının en önemli nedenlerinden birinin de markaların pazar paylarını korumak adına gerekirse zararına satış yaparak stokları eritme telaşına düşmesi olduğunu söyledi. Bir diğer etken de filo satışlarının hareketlenmesi oldu. Gülan, “Piyasa hareketli, aralık ayında 165-175 bin arasında pazar bekliyoruz. Pandemiyle birlikte ötelenen talep de henüz tam karşılanamadı. MB’nin faiz indirimi de satışlara pozitif etki yapacak. Vatandaşın bireysel kredi kullanımının artacağını hissediyoruz. Sıfır faiz kampanyaları da devam ediyor. Önümüzdeki yıl da pazar 1 milyonun üzerine çıkacağı yönünde beklenti var” diye konuştu.
YENİ YILDA YENİ ZAMLAR GELİYOR
Türkiye otomotiv sektöründe iki yıldır ÖTV matrahları güncellenmiyor. Bu sebeple yüzde 80 ÖTV bareminin altında araç bulunmuyor. Matrah güncellemesi yapılsaydı fiyatların ortalama yüzde 6’ya yakın düşebileceği bilgisini paylaşan sektör uzmanları, bu konuda umutsuz. Sektör temsilcileri her fırsatta piyasada ÖTV matrah artışına ihtiyaç olduğunu vurgulasalar da hükümetin enflasyonla mücadele hedefleri doğrultusunda bu adımı atması bekleniyor. Sektörün önde gelen bazı isimleri ise matrah artışının elektrikli araçlar için gündeme gelebileceğini öngörüyor. Elektrikli araçlarda yüzde 10 ve yüzde 30 ÖTV baremlerinin çok düşük kaldığı belirtilirken, matrah artışının Togg’un satışlarına da pozitif yansıyacağı ifade ediliyor. Diğer yandan, 2024 yılında döviz kurunun hareketli olmaması nedeniyle fiyatların enflasyonun altında kaldığını hatırlatan otomotivciler, yılın başında ise yeni otomobillere fabrika çıkış zammı geleceğini söyledi.
ENGELLİYE YENİ DÜZENLEME YERLİ OTOBİLLERE YARAYACAK
Sektör temsilcileri, 2025 yılında pazarı etkileyecek önemli gelişmelerden birinin de geçen hafta engellilere yönelik araç satışındaki yeni düzenleme olduğuna vurgu yapıyor. Yapılan düzenlemeye göre, ÖTV istisnası için yüzde 40 yerlilik şartı getirildi. ÖTV istisnası olarak engelli vatandaşlara yapılan satışlarda yerlilik oranı yüzde 40'a, bu istisna kapsamında alınan araçlar için elde tutma süresi de 5 yıldan 10 yıla çıkarıldı. Otomotivcilere göre, yerli araçları desteklemek için atılan bu adımın ithal markaları özellikle yılın ilk çeyreğinde zora sokacak. Bazı markaların mevcut siparişleri gözden geçirmesi gerekecek. Öte yandan, düzenleme 2024 yılında yüzde 30’un altına inen yerli araç satışlarına ise olumlu yansıyacak. Bu kapsamda bu yıl, 200 bine yakın ÖTV muafiyetli araç satışı öngörülüyor.
